Viðburðir haustönn 2006

Sendiráð Bandaríkjanna, Alþjóðasamfélagið – félag meistaranema í alþjóðasamskiptum við Háskóla Íslands og Alþjóðamálastofnun stóðu fyrir kosningavöku til að fylgjast með úrslitum þingkosninganna í Bandaríkjunum á risaskjá.

Meðan beðið var eftir fyrstu tölum spjallaði Brad Evans, stjórnmálarerindreki í sendiráði Bandaríkjanna á Íslandi um bandaríska stjórnkerfið og kosningafyrirkomulag og Mike Corgan, dósent við Boston-háskóla og gestakennari við stjórnmálafræðiskor HÍ og Silja Bára Ómarsdóttir, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar HÍ spáðu í spilin.

Ráðstefna á vegum Alþjóðamálastofnunar og Alþjóðasamfélagsins, félags meistaranema í alþjóðasamskiptum við Háskóla Íslands

Erindi fluttu:

Alyson Bailes, yfirmaður Friðarrannsóknarstofnunarinnar SIPRI í Stokkhólmi
Michael Corgan, prófessor í stjórnmálafræði við Boston-háskóla
Ragnheiður Elín Árnadóttir, aðstoðarmaður Geirs H. Haarde forsætisráðherra
Þórunn Sveinbjarnardóttir, alþingismaður og fulltrúi Samfylkingarinnar í utanríkismálnefnd Alþingis

Að loknum erindum voru pallborðsumræður með þátttöku þeirra sem fluttu erindi ásamt Silju Báru Ómarsdóttur, forstöðumanns Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands. Umræðum stýrir Þóra Arnórsdóttir, fréttamaður á Stöð 2 og stundakennari við Háskóla Íslands.

Brottför Bandaríkjahers frá Íslandi á þessu ári markaði tímamót í utanríkismálum Íslendinga. Í erindunum verður fjallað um þessi tímamót frá ólíkum sjónarhornum. Hverra kosta eiga Íslendingar völ? Eiga þeir að sækjast eftir nánari samvinnu við Evrópuþjóðir í öryggismálum? Er norrænt samstarf í öryggismálum raunhæfur valkostur? Hvað felst í hinu nýja varnarsamkomulagi við Bandaríkin? Hversu vel eru Íslendingar í stakk búnir til að takast á við ný verkefni í öryggismálum? Hvernig er unnt að byggja upp meiri þekkingu hér á landi í öryggis- og varnarmálum? Hvað ber framtíðin í skauti sér? Þetta eru nokkrar þeirra spurninga sem leitað verður svara við.

Alyson Bailes og Ahmet Evin héldu erindi um mögulega aðild Tyrklands að Evrópusambandinu.

Alþjóðamálastofnun stóð fyrir málstofu um öryggismál, en þau eru ofarlega á dagskrá víða um heim þessa dagana. Tveir ólíkir fræðimenn skiptust á skoðunum um öryggismál í evrópsku samhengi. Alyson Bailes ræddi um hvort Evrópusambandinu standi ógn af aðild Tyrklands eða hvort það gæti orðið til að styrkja sambandið og Ahmet Evin, ræddi um mögulega aðild Tyrklands og þýðingu aðildar fyrir öryggi í Evrópu, auk þess sem hann kom inn á aðra þætti sem tengjast stjórnmálum í Tyrklandi.

Fr. Bailes gekk svo langt að spyrja hvort aðild Tyrklands gæti skapað Evrópu þá öryggisstefnu sem hana vantar? Þessir fræðimenn hafa ólíka sýn á það hvernig Evrópa getur þróast í framtíðinni, sérstaklega hvað varðar sameiginlega utanríkis- og öryggisstefnu.

Fr. Bailes er framkvæmdastjóri SIPRI – Stockholm International Peace Research Institute og fyrrverandi sendiherra Bretlands.

Dr. Evin er prófessor við Sabanci-háskóla í Istanbúl, Tyrklandi.

Gunnhildur Magnúsdóttir
The importance of image in the Environmental Policy of the European Union

Eiríkur Bergmann Einarsson
Ísland greiðir fyrir stækkun ESB

Baldur Þórhallsson
Hefur Ísland valið sér nýja stærð í alþjóðakerfinu?

Michael T. Corgan
Iceland in US Security Planning

Dr. Mike Corgan hélt erindi um komandi þingkosningar í Bandaríkjunum , sem líta út fyrir að verða einhverjar þær mest spennandi í langan tíma. Demókratar standa nú sterkar en þeir hafa gert lengi og er jafnvel talið að þeim muni takast að ná stjórn á þinginu.

Í erindi sínu fjallaði dr. Corgan um þau málefni sem verða í brennidepli í kosningunum og hvað það gæti þýtt ef Demókratar ná stjórninni á annarri eða báðum deildum þingsins. Hann ræddi það hvernig kjördæmislínur eru dregnar og hvernig sú aðferð sem notuð er hefur leitt til þess að í raun er aðeins keppni um 50 sæti af 435 í fulltrúadeildinni. Einnig leit hann á það hvaða málefni skipta kjósendur mestu máli og hvers má vænta á síðustu vikum kosningabaráttunnar. Þá var vöngum velt yfir því hvaða áhrif mögulegar niðurstöður hafa á forsetakosningarnar 2008 og utanríkisstefnu Bandaríkjanna næstu tvö árin.

Davíð Logi Sigurðsson, blaðamaður og stundakennari við stjórnmálafræðiskor, stýrði umræðum að erindinu loknu.

Dr. Corgan er dósent í alþjóðasamskiptum við Boston University og gistikennari við stjórnmálafræðiskor Háskóla Íslands haustið 2006.

William Grimes, dósent í alþjóðasamskiptum við Boston University í Bandaríkjunum, heldur erindi um málefni Japan. Crimes er sérfræðingur í efnahagsmálum A-Asíu, sérstaklega Japans, og hefur m.a. unnið við rannsóknir hjá japanska fjármálaráðuneytinu, síðast árið 2005. Hann hefur einstaka innsýn í þróun mála í þessum heimshluta.

Japan er í dag annað stærsta hagkerfi heims og líklegt er að verg þjóðarframleiðsla Kína verði meiri en Bandaríkjanna eftir 20-30 ár. Samt sem áður varð Austur Asía síðast stærri svæða heimsins til að reyna að mynda svæðisbundið efnahagsbandalag. Það gerist ekki fyrr en 1992 sem ASEAN (Association of East Asian Nations) myndaði fríverslunarsvæði og viðskiptasamningar sambærilegir við þá sem hafa verið til staðar í ESB sl. áratugi urðu ekki til fyrr en 2002. Síðan þá hafa þó meira en þrjátíu slíkir samningar orðið til.

Asíska efnahagskrísan 1997-1998 hvatti til nánari samruna en hraður vöxtur kínverska hagkerfisins kann að vera enn áhrifameiri þáttur hvað það varðar. En ólíkt því sem segja má um ESB, þá er það samkeppni sem rekur þennan samruna, ekki samvinna. Japan, þar sem íbúum fækkar og þjóðin eldist, hefur sérstakan áhuga á því að mynda tengsl sem geta komið í veg fyrir ráðandi stöðu Kína í framtíðinni, hvort sem um er að ræða efnahagsleg eða pólitísk áhrif. Þetta verður eitt af helstu málunum sem hin nýja ríkisstjórn, undir forystu Abe, þarf að takast á við.

Ráðstefna á vegum Alþjóðamálastofnunar og Pólsk-íslenska vináttufélagsins.

Nánari upplýsingar á www.polska.is

Dr. Motoshi Suzuki hhélt erindi um mannréttindi og viðbrögð svæðisbundinna stofnana við mannréttindabrotum í Asíu, þ.á. m. í Myanmar og Norður-Kóreu.

Dr. Motoshi Suzuki er prófessor við lagadeild Kyoto-háskóla.